nr. 2, juni 2014

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Nieuwsbrief Verbeteracties Archeologie 

nr. 2, juni 2014

In deze nieuwsbrief vindt u nieuwe kennis, producten en kaarten die nuttig zijn voor uw werk. Deze informatie en producten van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed komen voort uit de evaluatie van de archeologiewetgeving in 2011. Op basis daarvan gaf de staatssecretaris van OCW de opdracht om in 11 projecten meerdere verbeterpunten in de archeologische monumentenzorg in te voeren. U leest de stand van zaken en de resultaten hier.

Opent deze nieuwsbrief niet goed in uw mailbox, dan kunt u bovenaan deze nieuwsbrief de online versie openen. 
Als u hem liever als PDF downloadt: klik dan hier.
Wilt u de eerste nieuwsbrief uit april nog eens bekijken? Dat kan hier!

Nieuw

Filmpje: Een grafveld afgedekt  

Topsites


Informatiedag 'Erfgoed binnen boord' - 9 okt.

Maritiem programma



Het merovingisch grafveld in Borgharen (gemeente Maastricht) is onlangs afgedekt met worteldoek, gaas en grind. Directe aanleiding is de aanleg van het natuurgebied waarvan het grafveld onderdeel wordt. Deze nieuwe natuur kan schade toebrengen aan de graven. Daarnaast was het grafveld eerder al doelwit van roof waarbij metaaldetectoren werden gebruikt. 

Het worteldoek en grind dienen vooral om de bioturbatie (schade door de natuur) tegen te gaan. Het gaas dient als stoorzender voor detectorgebruik van kwaadwillenden en maakt het graven moeilijker.

De maatregelen zijn getroffen vanuit het project Topsites en zijn in samenwerking met Staatsbosbeheer, het Consortium Grensmaas en de gemeente Maastricht uitgevoerd.

> bekijk het filmpje 'Afdekken van een merovingisch grafveld'

 




De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed organiseert in samenwerking met de gemeente Almere op 9 oktober een informatiedag met als onderwerp archeologie en waterbodems: ‘Erfgoed binnen boord’.

Hoe gaan we om met archeologisch erfgoed in en rond de Nederlandse wateren binnen het gemeentelijk grondgebied? Hoe herkennen we deze archeologische waarden? Hoe kunnen we dit erfgoed in het gemeentelijk erfgoedbeleid en de ruimtelijke ordening verankeren?

Deze dag is bedoeld voor medewerkers van gemeenten en hun adviseurs die zich bezighouden met archeologie en ruimtelijke ordening. De dag biedt handvatten om in de dagelijkse praktijk met erfgoed in de (voormalige) waterbodem - van de zee tot klein binnenwateren - om te kunnen gaan.

De opening wordt verzorgd door burgemeester van Almere en voorzitter van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), Annemarie Jorritsma.

Voor meer informatie kunt een mail sturen naar m.houkes@cultureelerfgoed.nl

Beter doorzoeken van opgravingsrapporten

Kenniskaart Archeologie


De Nederlandse archeologie in 4 perioden

Kenniskaart Archeologie



Sinds kort kunt u 812 rapporten van Malta opgravingen uit de periode 2007-2013 eenvoudiger raadplegen door ze te doorzoeken op de volgende elementen: archeoregio, type onderzoek, periode, complextype, geografische gegevens, ARCHIS nummer en inhoudelijke trefwoorden. 

U kunt de rapporten doorzoeken via de online catalogus van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Wanneer ARCHIS3 klaar is zullen de rapporten ook via deze database toegankelijk zijn.

Aanleiding om de rapporten beter te ontsluiten is om verder onderzoek te stimuleren en de kennis te vergroten. Meer informatie over de verbeterde ontsluiting van de Malta Rapporten leest u hier.

> doorzoek 812 Malta rapporten




De Nederlandse archeologie, van de vroegste prehistorie tot en met de recente tijd, is nu ook in vier perioden ingedeeld: Jagers verzamelaars, Vroege landbouwers, Late landbouwers en Staatssamenlevingen. Deze nieuwe indeling is ontwikkeld omdat de huidige indeling (in 10 perioden) voor een aantal te ontwikkelen kaarten binnen het project Kenniskaart ongeschikt bleek.

De nieuwe indeling is gebaseerd op de manier waarop mensen leefden en het soort archeologische resten die dat in de bodem heeft nagelaten (de archeologische verschijningsvorm). Vooral dat laatste bepaalt of en hoe archeologische resten in de verschillende delen van Nederland het beste opgespoord kunnen worden.

> Archeologisch vierperioden systeem (pdf)

 

Stand van zaken projecten


 

Start met inventarisatie en digitalisering gemeentelijke waardekaarten

Kenniskaart archeologie

Een hele klus: het beter op elkaar laten aansluiten van gemeentelijke archeologische en cultuurhistorische waardekaarten waarin waarden en verwachtingen staan aangegeven. Dit voorjaar is archeologisch adviesbureau RAAP gestart met het inventariseren, georeferen en digitaal ontsluiten van zoveel mogelijk van dergelijke kaarten. 


Het doel van deze werkzaamheden is om van al deze kaarten één digitale landsdekkende kaart te maken. Als de kaarten beter op elkaar aansluiten, is het voor gemeenten of adviesbureaus eenvoudiger om over de gemeentelijke grenzen heen te kijken en zo nog meer rekening te houden met cultuurhistorie.  

De inventarisatie en digitale ontsluiting zijn onderdeel van het project Waardekaart in Veelvoud.


 

Vrijwilligers betrekken in de gemeente

Archeologie voor Gemeenten

Vrijwilligers kunnen een bijdrage leveren aan de uitvoering van gemeentelijke taken op het gebied van archeologie. Maar hoe? Dat komt in een handig document te staan waaraan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed op dit moment samenwerkt met de Vereniging van Vrijwilligers in de Archeologie (AWN).

Hierin is onder andere te lezen hoe gemeenten historische verenigingen of archeologische werkgroepen kunnen betrekken. Ook komen er concrete voorbeelden in die de samenwerking in de praktijk laten zien. De publicatie zal dit najaar beschikbaar zijn.


 

Oogst voor Malta in volle gang

Kenniskaart archeologie

Archeologische opgravingen leveren hoge stapels rapporten op, vol met nieuwe gegevens. Om hieruit kennis te ontwikkelen die het mogelijk maakt om betere keuzes te maken en betere onderzoeksvragen op te stellen, zijn op dit moment verschillende organisaties aan de slag om zoveel mogelijk rapporten in samenhang te bestuderen. Met andere woorden: we zijn kennis aan het oogsten!

Eind vorig jaar zijn zes opdrachten bij marktpartijen aanbesteed om antwoorden te vinden op belangrijke, maar heel verschillende onderzoeksvragen. Een zevende opdracht volgt binnenkort. De resultaten verschijnen in de reeks Nederlandse Archeologische Rapporten (NAR), tegen die tijd beschikbaar als pdf. De resultaten worden ook gebruikt voor de vernieuwing van de Nationale Onderzoeksagenda Archeologie (NOaA 2.0). De eerste rapporten zijn eind 2014 klaar.


 

Gezocht: voorbeelden gemotiveerde vrijstellingen in bestemmingsplannen

Archeologie voor gemeenten

Gemeenten zijn verplicht om in bestemmingsplannen rekening te houden met archeologie. Ingrepen met een omvang tot 100  zijn in beginsel vrijgesteld van een onderzoeksplicht naar archeologie, maar gemeenten kunnen daar met inhoudelijke motivaties van afwijken. De praktijk wijst uit dat zowel kleinere als veel grotere vrijstellingen in bestemmingsplannen voorkomen.

Welke vrijstellingen zijn door gemeenten vastgesteld en hoe zijn deze gemotiveerd? De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed is op zoek naar goede praktijkvoorbeelden van gemotiveerde vrijstellingen. Zowel voorbeelden van vrijstellingen in het buitengebied als in (binnen)stedelijk gebied, zijn welkom.

Voor meer informatie of het toesturen van uw voorbeeld (vastgestelde vrijstellingen en de inhoudelijke motivatie daarvan) kunt u contact opnemen met Iepie Roorda, i.roorda@cultureelerfgoed.nl.

 

Publicaties

Uitbesteden aan een Omgevingsdienst

Archeologie voor gemeenten

Wat is een omgevingsdienst en wat kan deze voor mij betekenen? Twee vragen die veel gemeenten hebben. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft op een rij gezet voor welke erfgoedtaken een gemeente een omgevingsdienst kan inzetten. 

> Uitvoering van erfgoedtaken door omgevingsdiensten

Nr. 3 E-magazine maritiem erfgoed

Maritiem programma

Vanaf vandaag kunt u alweer het derde E-Magazine van het Maritiem Programma online inkijken. In deze derde uitgave leest u over kennisoverdracht via opleidingen, trainingen en uitwisselingsprogramma’s voor betrokkenen bij onderwaterarcheologie en het beleid en beheer van dit onderwatererfgoed.

Het tweede magazine werd maar liefst 8000 keer bekeken!

> bekijk de e-magazines

Erfgoedwadden.nl

Maritiem programma

Het project 'Buitendijks erfgoed oostelijke Waddenzee' heeft sinds kort een eigen website www.erfgoedwadden.nl.
Op deze website volgt u de inventarisatie van het immateriële maritiem erfgoed in de Friese en Groningse Waddenzee.

Het project wordt gefinancierd door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en de provincies Groningen en Fryslan en uitgevoerd vanuit het Groninger Instituut voor Archeologie (GIA) van de Rijksuniversiteit Groningen. 

Colofon


Meer informatie
Roel Lauwerier, r.lauwerier@cultureelerfgoed.nl
Willemien van de Biezen, w.van.de.biezen@cultureelerfgoed.nl

Heeft u deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen en wilt u de nieuwsbrief ook zelf ontvangen? Schrijf u dan hier in.

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
Smallepad 5 | 3811 MG Amersfoort
Postbus 1600 | 3800 BP Amersfoort
telefoon 033-421 7 421 | fax 033-421 7 799
info@cultureelerfgoed.nl










Dit bericht kan informatie bevatten die niet voor jou is bestemd. Indien je niet de geadresseerde bent of dit bericht abusievelijk aan je is toegezonden, word je verzocht dat aan de afzender te melden en het bericht te verwijderen. De Staat aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die verband houdt met risico's verbonden aan het elektronisch verzenden van berichten.

This message may contain information that is not intended for you. If you are not the addressee or if this message was sent to you by mistake, you are requested to inform the sender and delete the message. The State accepts no liability for damage of any kind resulting from the risks inherent in the electronic transmission of messages.



Verzorgd door MailingLijst