Hoerastemming gemengd met zorgen

Lisette Pelsers

Lisette Pelsers, directeur van het Kröller-Müller Museum in Nationaal Park de Hoge Veluwe

‘Wat een feest om maandag om 12 uur wachtende mensen voor de deur te zien! Het voelde als de opening van een belangrijke nieuwe tentoonstelling. Ik zal eerlijk zijn, ik vond het best spannend en dacht vooraf: gaat dit nog wel een ontspannen museumbezoek worden?’

‘Met de vaste looproute en het eenrichtingsverkeer. Je kunt immers niet ronddwalen en dat is eigenlijk heel vervelend. Maar het is me alles meegevallen. Met kleine aantallen loop je eigenlijk niemand voor de voeten.’

Mensen in het gras

‘Ik ben er ook trots op hoe alles eruit ziet, helemaal passend in onze huisstijl. We hebben verder een nieuwe inrichting gemaakt met minder werken dan anders om mensen de ruimte te geven er wat langer bij stil te staan. We waren de hele dag volgeboekt, en er kwamen mensen naar me toe die zeiden: wat fijn om hier weer te zijn. In de beeldentuin zag ik als vanouds weer mensen in het gras liggen. Het was natuurlijk ook prachtig weer.’

Fractie van normaal

‘Maar, en daar wil ik ook eerlijk over zijn zonder de blijdschap tekort te doen, het is natuurlijk maar een fractie van normaal. We gaan dit overleven, maar we hebben wel ingrijpende knopen moeten doorhakken wat betreft onze ambities voor de komende periode. En allerlei activiteiten met grotere groepen moeten afzeggen. Dat is ongelooflijk jammer, omdat er al hard aan gewerkt was en ook omdat je als museum aan je zichtbaarheid wilt werken. We hebben gelukkig een rijkdom aan eigen collectie waar we makkelijk voor twee jaar tentoonstellingen mee kunnen samenstellen. Maar je kunt jezelf niet binnenstebuiten blijven keren.’

Meer informatie: Kröller-Müller Museum

Frieke Hurkmans

Ook Frieke Hurkmans, directeur van de Pieterskerk in Leiden, blikt terug op de eerste week

‘Donderdag 3 juni riep het hele Pieterskerkteam: ‘Yeah, we zijn weer open!’ Zeker voor onze museumfunctie zijn er echt weer mogelijkheden. Wij hebben extra informatie aangebracht, zoals stickers op de vloer bij de in- en uitgang, desinfecterende handgel klaarstaan, en het digitale reserveringssysteem aangepast.’

‘We hebben verder een schommel opgehangen in het schip, voor zowel kinderen als volwassenen, om tussen alle historische informatie ook even lekker te ontspannen. In het weekend begon het weer te lopen, en zeker door de schommel zien we ook meer jonge ouders en kinderen. Zelf gaan we ook iedere dag een rondje. Een fantastische ervaring!’

Enthousiaste verhalen op afstand

‘De eerste twee weken verzorgen we de openstelling met een klein team. Daarna kijken we of vrijwilligers in kwetsbare groepen ook weer een rol kunnen krijgen. Er loopt een subsidieaanvraag voor twee rondleiding headsets. Op die manier kunnen rondleiders straks op afstand weer hun enthousiaste verhalen delen. We hopen deze zomer een plek te worden waar mensen even binnenkomen om te relaxen."

Het wordt knokken

‘Maar, de museale openstelling is een druppel op een gloeiende plaat. We lopen twee miljoen euro aan omzet mis door de coronacrisis. Naast een lening bij het Restauratiefonds en een instandhoudingssubsidie van de gemeente, gaan we daarom hard aan de slag om onze eigen inkomsten te optimaliseren. Een concept dat hiervoor al lag, is samen met Erfgoed Leiden en mogelijk ook de Leidse Universiteitsbibliotheek tijdelijke tentoonstellingen ontwikkelen en daarbij een groot museumcafé opbouwen voor honderd bezoekers. Het wordt knokken, maar hiermee hoop ik dat we door deze crisis komen.’

Bewondering

‘Deze periode heb ik nog meer bewondering gekregen voor mijn team. Iedere week openen en sluiten we de week met elkaar en praten over hoe we deze periode ervaren en wat het met iedereen doet. We leren elkaar nog beter kennen en waarderen.’

Meer informatie: Pieterskerk

Erik Graafstal

Tot slot vertelt Erik Graafstal, stadsarcheoloog van Utrecht en conservator van Castellum Hoge Woerd in Utrecht, over de heropening afgelopen weekend

‘Het liep vlekkeloos eigenlijk. Het Castellum is groot en heeft een vrij logische looproute. Er was ook veel begrip bij de bezoekers, bijvoorbeeld voor het feit dat ze bij het gebruik van touchscreens en iPads in onze tentoonstelling handschoentjes kregen. “Dit is waarvoor we op aard zijn”, zeiden we na de opening tegen elkaar.

‘Je bent geen publieke plek als je drie maanden gesloten bent. Het publiek was wel anders, viel me op. Meer jonge gezinnen en jonge stellen, minder 55+ mensen. Wellicht dat het online reserveren een barrière opwierp, of het feit dat oudere mensen zich kwetsbaarder voelen voor corona.’

Oudere vrijwilligers

‘Mijn korte termijn zorg zit bij het rooster van de vrijwilligers. Vanwege de maatregelen hebben we extra zaalwacht nodig, en een deel van deze wat oudere groep mensen durft het nog niet aan te komen. Verder denken we deze periode veel na over hoe we dingen die we anders in het museum zelf doen nu op andere wijze kunnen organiseren, erfgoededucatie voor scholen bijvoorbeeld, online of op de school zelf.’

Nog niet uitpakken

‘Mijn langeretermijnzorg is over de mooie dingen die we op de rol hebben, maar waarmee we nog niet helemaal durven uit te pakken. De nieuwe 3D-rondleiding waarvoor alles klaarstaat bijvoorbeeld. We zijn een van weinige plekken waar het museum daadwerkelijk op de archeologische site staat, en willen hier veel meer mee.’

Ademruimte

‘Fijn is wel dat we onze techniek de afgelopen tijd helemaal hebben bijgewerkt, en deze ademruimte heeft mij persoonlijk de gelegenheid gegeven eindelijk die museumgids te schrijven. Ons voordeel is dat onze exploitatiekosten uit een gemeentelijke bijdrage komen, en we daardoor minder gevoelig zijn voor teruglopende ticketverkoop. Tot nu toe varen we er goed tussendoor.’

Meer informatie: Castellum Hoge Woerd