Liggende vetmuur

Stoepplantje van de week: liggende vetmuur

Hortus botanicus Leiden
19-JUN-2022 - Speerdistel, gewone melkdistel, duinriet, melganzenvoet, grote brandnetel en liggende vetmuur: al deze stoepplanten houden van stikstof. Dat het ze voor de wind gaat is geen reden de vlag uit te steken. Maar even het hoofd laten afkoelen van alle zorgen en discussies: fijn naar buiten, blokje om en speuren naar stoepplanten.

Planten hebben stikstof nodig om te groeien, maar is er te veel van dan raakt het evenwicht verstoord. Daar staan we nu, onherroepelijk moet daar veel aan gebeuren en dat doet enorm pijn. Wat en hoe, en ten koste van wie en waar, het zijn wrede keuzes.

Bescheiden

Daarom maar even terug naar de stoepplantjes, en wel naar de meest bescheidene van het stel: liggende vetmuur (Sagina procumbens). Een naam die je uitstekend als scheldwoord zou kunnen gebruiken, als er niet al zoveel gescholden werd in de wereld. Wat op het eerste gezicht een armetierig uitgevallen mosje lijkt, vertoont bij nader onderzoek regelmatig kleine groenwitte bloemen.

Liggende vetmuur

Liggende vetmuur, mini-bloemetje met vier kelkbladen en vier kroonbladen

Vier

Liggende vetmuur, uit het StoepplantjeskleurboekOnooglijke dingen, die bloemetjes. Je hebt goede ogen of een loepje nodig om te zien dat ze vier kelkblaadjes en vier groezelig witte bloemblaadjes hebben. Het plantje is bijzonder veerkrachtig: het houdt het in de kleinste spleet tussen tegel en klinker uit, al zoeft het verkeer er overheen en passeren er dagelijks hele volksstammen. Stikstof geen bezwaar, en omdat andere planten de zware omstandigheden niet verdragen heeft het meestal het rijk alleen met een paar straatgrasjes en nog wat stoere overlevers. Is er wat meer ruimte dan groeit het uit tot een sprietig ministruikje. Steeds vertakken de steeltjes zich en met wat geluk verschijnt er een bloemetje. Droog of vochtig maakt niet uit, als er maar een beetje zon is, is liggende vetmuur tevreden.

Onderzoek

Wees zelf pas tevreden als u zeker weet dat u de goede vetmuur voor u heeft: het kan ook de donkere zijn, of de uitstaande. Bent u zeker van uw zaak, meld uw vondst dan aan voor het stoepplantjesonderzoek.

Portret

U las het al eerder: leden van de vereniging Botanisch Kunstenaars Nederland portretteerden zeventig stoepplanten. Marloes Vreeburg had de lastige taak liggende vetmuur te portretteren. Het geslaagde resultaat is nog tot in elk geval eind augustus te zien in het Stadsmuseum Grave.

Liggende vetmuur

Een smalle spleet is voor de liggende vetmuur voldoende

Tekst: Hanneke Jelles, Hortus botanicus Leiden
Foto's: KU Leuven; Nathalie Tirion; Hanneke Jelles