De nieuwe colleges van Eindhoven en ‘s-Hertogenbosch zijn positief over de waarde van cultuur voor onder andere het vestigingsklimaat van de stad, maar hebben niet alle middelen om hier ook in te investeren.

De verdere versplintering van het politieke landschap (uitgesproken winst van lokale partijen, opvallende winst voor zowel GroenLinks als de VVD) zorgde in veel gemeenten voor een relatief trage formatie, maar een groot deel van de nieuwe akkoorden is gesloten. In deze reeks artikelen schetst Theaterkrant.nl in samenwerking met Kunsten ’92 een overzicht van de nieuwe bouwstenen voor het gemeentelijke kunst- en cultuurbeleid in de grotere steden voor de komende periode. In het derde deel een beeld van het nieuwe cultuurbeleid in de bestuursakkoorden van twee van de grote Brabantse steden: Eindhoven en ‘s-Hertogenbosch.

Eindhoven
De nieuwe Eindhovense coalitie van VVD, GroenLinks, PvdA en CDA focust in haar bestuursakkoord Evenwicht & Energie voornamelijk op Eindhoven Brainport, het ‘kloppend hart van een toptechnologieregio van wereldformaat’. Financieel stelt het college in de introductie voor een ‘zware opgave’ te staan. Dat wordt onder meer weerspiegeld in de voorzet voor het gemeentelijke cultuurbeleid. Binnen het college is Monique List-De Roos (VVD) aangesteld als wethouder van Cultuur in combinatie met de portefeuilles Binnenstadseconomie, Citymarketing, Mobiliteit, Vergunningen en Regionale samenwerking.

Het college benoemt de aanwezigheid van voldoende culturele voorzieningen en activiteiten voornamelijk als een gunstige factor voor een levendig vestigingsklimaat in de stad, al dan niet voor ondernemers die naar de gemeente trekken in het kader van Brainport. Beeldkwaliteit en cultureel erfgoed zijn ‘identiteitsbepalende herkenningspunten in de stad’. Ook de paragraaf Cultuur verrijkt benadrukt kunst en cultuur als belangrijke elementen voor een ‘bloeiend vestigingsklimaat’.

De gemeente wil een beroep doen op de eenmalige impuls van de Regio Envelop van het Rijk om ‘het bestaande aanbod vast te houden en te versterken’, omdat de gemeente op dit moment zelf niet over de financiële middelen beschikt om dit te kunnen verwezenlijken. Via de Regio Envelop kan het Rijk volgens de coalitie zo bijdragen aan ‘de versterking van ons culturele ecosysteem en kunstklimaat. Wij zetten daarbij in op wat Eindhoven onderscheidt (Technologie, Design en Kennis) en op de hele keten. Van ateliers en broedplaatsen voor talent tot onze topvoorzieningen als musea en podia.’

In 2015 werd de Stichting Cultuur Eindhoven (SCE) opgericht als fonds verantwoordelijk voor de uitvoering van het Eindhovense cultuurbeleid. De coalitie wil meer financiële mogelijkheden voor het Plusgeld en Snelfonds van het SCE. Kunstenaars en instellingen kunnen deze fondsen aanschrijven voor eenjarige en projectmatige subsidies. Het SCE wordt daarvoor gevraagd om samen met ondernemers ‘aanvullende externe financieringsbronnen aan te boren’. Ook is er aandacht voor culturele educatie door middel van het ontwikkelen van een cultuur-voucher voor kinderen onder de 18 jaar en de wens om te blijven inzetten op het bestaande Jeugdcultuurfonds. Tot slot onderstreept het college de wens van het kabinet in de cultuurbrief ‘Cultuur in een open samenleving’ om in te zetten op ‘andere (dan de traditionele) kunstvormen en nieuwe generaties’, ontwerp te verbinden aan ‘actuele maatschappelijke opgaven’ en in te zetten op makers en talentontwikkeling. De gemeente legt de Governance Code Cultuur op aan BIS-instellingen en aan de SCE.

Financieel focust het college op ‘begrotingsdiscipline’. Het schaart cultuur onder de brede noemer Leefbare stad en wijken, waar het jaarlijks structureel 2,4 miljoen euro extra in gaat investeren. Omdat hier ook een groot aantal andere deelgebieden onder valt, is echter nog onduidelijk wat dit precies wil zeggen voor de financiering van de cultuursector in de komende jaren. Uit bovenstaande toelichting van het college blijkt in ieder geval dat men naast gemeentelijke financiering ook op zoek zal moeten gaan naar alternatieve, externe financieringsmogelijkheden om uitbreiding van het bestaande aanbod te kunnen realiseren.

‘s-Hertogenbosch
De hoofdstad van Brabant kent een uitgebreid nieuw college met vijf partijen, met ook hier de VVD als grootste partij, aangevuld met D66, GroenLinks, CDA en lokale partij Rosmalens Belang. D66’er Mike van der Geld wordt de nieuwe wethouder van Duurzaamheid, Leefomgeving en Cultuur. Ook in ‘s-Hertogenbosch benadrukt het college het belang van cultuur voor een gunstig woon- en werkklimaat in de gemeente en voor de lokale economie.

Het coalitieakkoord #073 #samen #duurzaam #vernieuwend besteedt daarnaast onder meer aandacht aan de ‘vernieuwbouw’ van het Theater aan de Parade die in deze bestuursperiode moet worden voltooid. Het college moedigt podia en musea aan om tijdens de renovatie samen te werken aan een tijdelijke programmering op kleinere podia in de gemeente en de regio. Het thema samenwerking vloeit ook door naar het samengaan van de bibliotheek, cultureel centrum Muzerije en cultuur-educatief Bureau Babel onder één noemer en dak, waarbij voor het college ‘niet de stenen, maar de (netwerk)functie van de nieuwe organisatie’ voorop staat. Verder zet de coalitie in de aankomende bestuursperiode in op het onderhouden van cultureel historisch erfgoed (o.a. wat betreft mogelijkheden voor uitbreiding van toeristische ontvangst in de Sint Janskathedraal), het versterken van muziek- en cultuureducatie en de doorontwikkeling van de Tramkade als culturele hotspot. De werking van de Bossche culturele fondsen wordt in aanloop naar een nieuw cultuurplan in 2019 geëvalueerd en waar mogelijk verbeterd.

‘We investeren deze bestuursperiode […] in cultuur. En versterken zo onze positie als Cultuurstad van het Zuiden’, stelt de nieuwe coalitie. Voor de twee speerpunten cultureel klimaat en cultuurhistorische kwaliteit werd in 2018 respectievelijk 18,5 miljoen euro en 5 miljoen euro begroot voor cultuur door het voorgaande college, met oog op bezuinigingen in de daaropvolgende jaren. Het nieuwe college heeft nog geen concreet uitgewerkt financieel kader gepresenteerd, maar de verwachting is dat de voorgenomen bezuinigingen (deels) zullen worden omgezet in nieuwe investeringen. In ieder geval zal actief worden gezocht naar geld van derden, ‘waaronder bijdragen uit regionale, landelijke en Europese fondsen’. Ook kijkt het college hiervoor naar een zo multifunctioneel en efficiënt mogelijk gebruik van bestaande ‘gemeentelijke (wijk)objecten (gebouwen) en gebouwen van gesubsidieerde instellingen’ als kostenbesparend middel. De begroting van 2019 zal uitwijzen wat de aanstelling van het nieuwe college feitelijk zal betekenen voor de culturele instellingen en ontwikkelingen binnen ‘s-Hertogenbosch.

In het volgende artikel in deze serie wordt het cultuurbeleid in de nieuwe coalitieakkoorden van Rotterdam en Dordrecht onder de loep genomen.

Lees hier de coalitieakkoorden:

Evenwicht & Energie (Coalitieakkoord Eindhoven 2018-2022)

#073 #samen #duurzaam #vernieuwend (Coalitieakkoord ‘s-Hertogenbosch)

Foto: Parktheater Eindhoven