 | Beste lezer,
Een nieuwe erfgoedpraktijk waarin de geïnstitutionaliseerde
erfgoedzorg, burgers, vrijwilligers en erfgoedgemeenschappen elkaar vinden,
gebruik maken van elkaars kennis en tot samenwerking komen. Dat is waar het
programma Faro op aan koerst. En het is opvallend om te zien hoe dat aansluit
bij recente maatschappelijke ontwikkelingen en de wens voor meer aandacht voor
de mens en de menselijke maat.
Steeds vaker is er aandacht voor erfgoed als drager van
herinneringen en identiteiten. Ook groeit het inzicht dat erfgoed dankzij die
verhalende kracht een nog vrijwel onbekende hulpbron is voor vraagstukken op
het gebied van sociale cohesie, welzijn, en bijvoorbeeld gezondheid. Frans
Soeterbroek schreef er in opdracht van het programma Faro een essay over.
Het Faro-denken en werken raakt een snaar, dat zien we niet
alleen in aanvragen bij het Fonds voor Cultuurparticipatie of aan de
aanmeldingen bij de Erfgoedparticipatie-labs van de ErfgoedAcademie. Politiek
gezien bleek er tijdens de verkiezingen een breed gedeelde aandacht voor
thema’s als: identiteit en samenleving, toegankelijkheid van cultuur, de kloof
tussen burger en overheid en het stimuleren van burgerinitiatief. Thema’s die
nauw aansluiten bij het Verdrag van Faro, over de waarde van cultureel erfgoed
voor de samenleving van de Raad van Europa. De Federatie Instandhouding
Monumenten (FIM) bracht onlangs een manifest uit waarin ze oproept de sociale
waarden van erfgoed te bevorderen en te investeren in een innovatieve praktijk
van participatie bij erfgoed. Met als sluitstuk: ratificatie van
het verdrag.
Dat is wat we graag horen, maar het belangrijkste
is dat we doen. Dat we samenwerken, experimenteren, initiatieven steunen en
vooral bereid zijn veel te leren van wat al in de praktijk gebeurt. Daarom informeren we u graag over de ontwikkelingen in én
rondom het programma. U leest er alles over in deze update.
Michaëla Hanssen | Programmaleider Faro
|
|
|
|
.jpg?v=20210408164919 "Lees het essay") | | Essay Erfgoed als middel | De erfgoedwereld heeft veel te winnen bij het hervinden van
zijn maatschappelijke basis. Dat stelt socioloog Frans Soeterbroek in zijn
essay Erfgoed als middel. Over de betekenis van erfgoed voor
sociaal-maatschappelijke domeinen en de implicaties daarvan voor de erfgoedwereld,
dat hij in opdracht van het Faro-programma schreef. Frans Soeterbroek behandelt
in zijn essay vijf thema's: erfgoed en gezondheid, erfgoed en de dagelijkse
leefwereld, erfgoed en burgerinitiatief, erfgoed en kwetsbare groepen en
erfgoed en maatschappelijke veerkracht. Erfgoed is een bron voor een vreedzame
en democratische samenleving, welzijn, ruimtelijke kwaliteit en economische
ontwikkeling, zo stelt het Verdrag van Faro. De Raad van Europa vraagt de
erfgoedsector daarvoor voorbij het doel ‘bescherming en instandhouding’ te
kijken en erfgoed ook als middel in te zetten.
|
|
|
|
 | | Samen leren in de Erfgoedparticipatie-labs | De
samenleving betrekken bij het erfgoed en het erfgoed inzetten voor sociaal-maatschappelijke
doelen, dat is de opdracht waar erfgoedprofessionals voor staan. Erfgoed is van
en voor iedereen. Dat betekent een verschuiving van top-down naar bottom-up,
van kennisoverdracht naar co-creatie. Hoe betrek je burgers bij jouw opgave?
Hoe kun jij initiatieven van anderen ondersteunen? Hoe zet je erfgoed in bij
maatschappelijke vraagstukken? Als je in wilt spelen op de nieuwe plek van
erfgoed in de maatschappij, heb je als erfgoedprofessional een andere manier
van denken en van werken nodig. Meedoen aan een erfgoedparticipatie-lab biedt
ondersteuning bij het toepassen van veranderingen in de werkpraktijk. Deelnemers
leren nieuwe vaardigheden, ontdekken nieuwe methodieken en het geheel levert
nieuwe inzichten op. Het hele leertraject bestaat uit zeven bijeenkomsten: vijf
online bijeenkomsten en twee op locatie en vinden plaats van 11 mei tot en met
25 november 2021. Inschrijven kan tot 16 april en deelname is kosteloos.
|
|
|
|
| Faroconsulenten bij Erfgoedhuizen | Hoe kan
erfgoedparticipatie dicht op de praktijk worden ondersteund en gestimuleerd?
Dat is de vraag die in de pilot van Erfgoed Gelderland, Erfgoed Brabant en
Erfgoedhuis Zuid-Holland beantwoord wordt. In samenwerking met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) richten
zij in 2021 het online platform erfgoedvrijwilliger.nl in tot een
‘interprovinciale plek van vertrek en samenkomst’ waar vrijwilligers van alle
leeftijden kennis en ervaringen kunnen uitwisselen. Het platform bestaat uit
drie pijlers: een vacaturebank, informatie en instructie en als laatste advies
en ondersteuning. In deze laatste pijler gaan ervaren consulenten van de
provinciale erfgoedhuizen meedenken en -doen bij knelpunten die
erfgoedgemeenschappen ervaren. Neem alvast een kijkje op erfgoedvrijwilliger.nl
|
|
|
|
| Terugkijken: Online bijeenkomst Financieren van erfgoedparticipatie | Er is steeds meer aandacht voor participatief werken in de
erfgoedsector. Mooie projecten worden gerealiseerd, maar hoe komt die
financiering tot stand? Waar lopen aanvragers van subsidie tegenaan? Wat kan de
geldverstrekker verwachten en verbeteren? En zijn er ook nog alternatieve
manieren om de financiering te organiseren? Tijdens de online bijeenkomst op 23 maart gingen we in op de mogelijkheden voor het
financieren van participatieve projecten. In samenwerking met ErfgoedNU is er ook een fondsenlijst beschikbaar gesteld via de website van de RCE.
|
|
|
|
| Verdrag van Faro in FIM Manifest | In steeds meer publicaties wordt het werken in de geest van
het Verdrag van Faro genoemd als belangrijke en te steunen ontwikkeling. Het
FIM manifest waarin punten voor het regeerakkoord worden ingebracht stelt dat
er geïnvesteerd moet worden in een innovatieve praktijk van participatie van
burgers bij erfgoed. Het Erfgoedplatform van Kunsten '92 (met daarin een brede
vertegenwoordiging vanuit o.a. archeologie, musea, immaterieel erfgoed,
monumenten etc.) onderschrijft het manifest van de FIM ook.
|
|
|
|
| Onderzoek ondersteuning van erfgoedvrijwilligers | Het Overleg Provinciale Erfgoedinstellingen Nederland (OPEN)
heeft een onderzoek naar de actuele rol die vrijwilligers spelen in het
Nederlandse erfgoed gepubliceerd. Hierin wordt onderzocht hoe deze
vrijwilligers worden ondersteund en hoe dat beter zou kunnen. In dit rapport staan
een aantal interessante conclusies en aanbevelingen over versterken van
erfgoedvrijwilligers en erfgoedvrijwilligersbeleid, die draaien om het kijken
naar de wensen en behoeften van erfgoedvrijwilligers en daar vraaggericht op
inspelen met de ondersteuning. Deze sluiten mooi aan op werken in de geest van
het Verdrag van Faro.
|
|
|
|
|
| Informatie | In deze update vertellen wij u graag meer over de ontwikkelingen binnen het programma Faro van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Wilt u ook een bijdrage leveren aan het programma? Heeft u een vraag over erfgoedparticipatie? Of een prachtig project waar wij van moeten weten? Stuur een mail naar m.tangkau@cultureelerfgoed.nl.
We versturen deze updates een paar keer per jaar aan iedereen die op onze ‘Erfgoedparticipatie/Faro’ mailinglijst staat. Ontvangt u onze mailings liever niet, dan kunt u zich onderaan deze pagina makkelijk afmelden. Daar staat ook een link waarmee u deze nieuwsbrief door kunt sturen naar collega's. |
|
|
|
|
Agenda
|
|
