U ontvangt deze nieuwsbrief omdat u een abonnement heeft op het onderwerp religieus erfgoed van de RCE of op de nieuwsbrief van het Programma Toekomst Religieus Erfgoed. Dit
samenwerkingsprogramma eindigde formeel in 2021 maar de partners spraken af
door te gaan. De nieuwsbrief zoals u die gewend
was heeft, kreeg een iets andere vorm. Met deze nieuwsbrief blijft u op de hoogte van de
ontwikkelingen die voortvloeien uit het voormalige samenwerkingsprogramma. Bent
u nog geen abonnee? Aanmelden of uw abonnement beheren kan op deze pagina. Veel leesplezier.
|
|
|
|---|
|
|
|
|
|---|
| | | Expertmeeting kerkenvisie, november 2019 | foto: Stef de Graauw |
| | Het
programma Toekomst Religieus Erfgoed werd vorig jaar afgesloten met het
verschijnen van een laatste magazine met Hart & Ziel waarin
allerlei aspecten de revue passeren die gedurende de looptijd (2018-2021) van
het programma zijn opgepakt. Het belangrijkste wapenfeit is misschien wel dat inmiddels
zo’n 240 gemeenten zich buigen over een duurzame toekomst voor kerkgebouwen. Op
lokaal niveau moet de toekomst van de kerken immers concreet vormgegeven
worden. Interessant is om te zien hoe gemeenten die kerkenvisies oppakken en
vertalen in allerlei afspraken, producten en voorzieningen. Eind vorig jaar
verscheen dan ook een derde handreiking Kerkenvisies: van visie naar
uitvoering waarin, puttend uit de gemeentelijke praktijk, allerlei
voorbeelden gegeven worden hoe die visies op verschillende plaatsen in het land
vorm krijgen.
De kerkenvisies waar momenteel aan gewerkt wordt brengen
de opgaven per kerk scherp in beeld. Hoe staat het bijvoorbeeld met het gebruik
van het gebouw, de exploitatie, het aantal vrijwilligers of de verduurzaming van
het gebouw? Hoe kijken de kerken vanuit al die aspecten aan tegen de toekomst
van hun gebouw(en)? Kan/wil men nog 5 of 10 jaar vooruit? En welke maatregelen
kunnen getroffen worden?
Het is dan ook voor alle partners in het programma duidelijk dat alhoewel het
formele samenwerkingsprogramma geëindigd is, de opgaven nu pas echt helder op
tafel komen. Niet voor niets willen de partners dan ook door met samenwerken.
Het jaar 2022 zal gebruikt worden om te bezien op welke thema die samenwerking
vorm gaat krijgen en wie op welk thema het voortouw gaat nemen. Vanuit het
Ministerie van OCW c.q. de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed wordt steun
gegeven om dit verkennende jaar vorm te geven. Dus voorlopig blijven wij namens
de partners voor u bereikbaar voor vragen, hulp en steun. | |
|
|
|---|
|
|
|
|
|---|
| | |
De
website toekomstreligieuserfgoed.nl is gearchiveerd en te raadplegen via ons
webarchief. In 2022 wordt gewerkt aan een nieuwe website. De belangrijkste
informatie, zoals over de lokale kerkenvisies, is overgezet en te vinden op de
website en kennisbank van de RCE. | |
|
|
|---|
|
|
|
|
|---|
| | | Vijf
nieuwe projecten zijn toegevoegd in de vijfde ronde van de Erfgoed Deal, die nu
een totaal van 30 projecten omvat. Een daarvan is het project Buurtbakens Haarlem. De
gemeente Haarlem en kerkeigenaren slaan de handen ineen om kerken ook in de
toekomst maatschappelijk relevant te laten zijn voor de directe omgeving. In dit
project wordt een transformatiekader opgesteld, krijgen vier kerken een
ontwerpend onderzoek en worden twee kerken ondersteund in realisatie. Mooi hoe
een kerkenvisie benut kan worden en hoe kerken maatschappelijke bakens in de
buurt blijven. Steeds meer krijgen kerken in Nederland te maken met
(gedeeltelijke) leegstand. In het kader van die grote landelijke opgave is dit
echt een voorbeeldproject.
| |
|
|
|---|
|
|
|
|
|---|
| | | | | Sinds 2 februari kan iedereen die het interessant vindt de reconstructie van het
schilderwerk in de Doopsgezinde kerk in Deventer volgen op de website
www.geefdekerkkleur.nl of via Instagram @geefdekerkkleur. Hier lees je ook meer
over de ontdekking van de historische interieur schildering. De RCE droeg bij
met kennis en kunde en financiële ondersteuning in de onderzoeksfase. | |
|
|
|---|
|
|
|
| | | | Tijdens het proces van de kerkenvisie Oost Achterhoek zijn er vele positieve gesprekken geweest met kerkeigenaren. Eerste actie na vaststelling van de kerkenvisie was het (op verzoek van de eigenaren) aanwijzen van drie kerken tot gemeentelijk monument. Waaronder een eerste Post65 gemeentelijk monument.
| |
|
|
|---|
|
|
|
|
|---|
|
| | | | | | De Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim) wijzigde onlangs op een aantal punten.
In het voorjaar van 2021 leverden onderzoeksbureaus Dialogic en Hylkema Erfgoed
hun evaluatierapport van de Sim op. Daarin bevelen zij aan om een oplossing te
zoeken voor woonhuizen die niet in aanmerking komen voor
instandhoudingssubsidie en ook niet voor woonhuissubsidie. Deze aanbeveling is door
het Ministerie van OCW overgenomen voor kerkelijke dienstwoningen in kerkelijk
gebruik, zoals pastorieën en kosterswoningen. Het blijkt voor de eigenaren van
deze gebouwen namelijk moeilijk om het geld voor goed onderhoud op te brengen.
Nu kunnen deze eigenaren vanaf 1 februari 2022 tot en met 31 maart 2022
instandhoudingssubsidie voor hun (rijksmonumentale) gebouwen aanvragen. | |
|
|
|---|
|
|
|
|
|---|
| | | In
de laatste versie van met Hart & Ziel werd uitvoerig stilgestaan bij
verschillende onderwijsopleidingen die in netwerkverband actief zijn rondom
religieus erfgoed. Recentelijk zijn op dit terrein nieuwe ontwikkelingen te melden. Zo heeft Hogeschool Saxion de afgelopen jaren derdejaarsstudenten
een semester laten werken aan concrete casussen rondom kerken met een vraag op
gebied van nevengebruik of herbestemming. Op donderdag 27 januari was de presentatie/XPO
van deze studenten van de kunstopleiding Interieur Design & Styling (IDS)
aan de Jan des Bouvrie Academy. De studenten presenteerden hun ontwerpen voor
de transformatie van religieus erfgoed. Zij hebben hierbij hun kennis van
ruimtelijke vormgeven ingezet, met respect voor de historische en
architectonische waarden van het gebouw en de gemeenschap. Op deze manier
werken studenten met een frisse en onbevangen blik mee aan de toekomst! Het
enthousiasme voor deze manier van werken en de bijdrage die het levert aan de
maatschappelijke opgave, heeft de opleiding doen besluiten een minor in te
richten voor specifiek religieus erfgoed. Daarmee neemt deze opleiding een
maatschappelijke verantwoordelijkheid en stelt deelname aan dit thema hiermee
ook beschikbaar aan een bredere groep studenten vanuit andere studierichtingen.
In Nijmegen organiseert de faculteit der Letteren
zogenaamde denktanks. Tussen de zes tot tien 3e jaarstudenten buigen zich dan
samen voor zo’n 2.000 uur over een bepaald thema. Dit jaar is er een groep die
aandacht besteed aan de vraag hoe de relatie kerk en stad beetgepakt kan
worden. Kerkgebouwen zijn immers geen op zichzelf staande gebouwen. Juist het
kerkgebouw vormt onderdeel van een sociaal, ruimtelijk, historisch en cultureel
weefsel van de stad (de wijk of het dorp). Het expliciet maken van die
verbindingen kan nieuwe dimensies bieden die de toekomst van de kerkgebouwen
verstevigen. Het eindproduct dat de studenten opleveren moet een handreiking
zijn die andere steden of kerken kunnen gebruiken om de eigen relaties meer
inzichtelijk willen maken. Oplevering zal nog voor de zomer plaatsvinden. |
|
|
|---|
|
|
|
|
|---|
| |
|
|---|
|
