Collecties en musea, update nr. 15, september 2022

De Update Collecties en musea is een tweemaandelijkse mailing. Hiermee attenderen we u op ontwikkelingen rond roerend erfgoed waar de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) bij betrokken is. Heeft u vragen of suggesties? Laat het ons weten.

Vrouw onderzoekt modern schilderij in depot van Museum Boijmans

Rika Pause doet onderzoek in depot van Museum Boijmans Van Beuningen. Foto: RCE | Rob Becker.

Onderzoekers in het museum

Specialisten van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), Kunstmuseum De Haag, Kröller-Müller Museum en Museum Boijmans van Beuningen werken samen aan materiaaltechnisch onderzoek van schilderijen en andere kunstwerken uit de 20e eeuw. Voor het behoud en beheer van deze relatief jonge kunst is kennis over opbouw van verfvlakken, kleurpigmenten, toegepaste materialen en degradatieprocessen belangrijk. De objecten hoeven niet altijd naar het Rijkserfgoedlaboratorium; dankzij moderne, mobiele apparatuur kunnen RCE-onderzoekers ook op locatie werken. Van 5 tot 9 september hebben ze hun werkplek in Depot Boijmans van Beuningen, onder toeziend oog van het publiek. In de laatste editie van het Tijdschrift van de RCE wordt deze samenwerking, onderdeel van het Programma Erfgoed van de 20ste eeuw, uitgelicht.

Lees meer in het Tijdschrift

Laatste kans! Nomineer museumtalent

Voor 9 september

Kent u jonge curatoren, conservatoren, educatie-, project- of programmamedewerkers, projectleiders of andere talentvolle professionals in de museumsector? Tot 9 september kunnen ze worden voorgedragen voor de Museumtalentprijs 2022. De winnaar ontvangt een geldbedrag om te besteden aan verdere ontwikkeling.

Onderzoek naar plastic in Het Klokhuis

15 september

Op woensdag 15 september zendt Het Klokhuis van de NTR een aflevering uit over Plastic. Hoe bewaar je een plastic kunstwerk? Welk onderzoek kun je naar het materiaal doen en welke apparatuur gebruik je hiervoor? Het Klokhuis bezocht voor deze aflevering het Rijkserfgoedlaboratorium en Museum Boijmans van Beuningen.

Nu aanmelden

Lees meer

Erik Daniel Brusse (1952), Willemstad Curaçao, 1981, olieverf op doek, 71,9 x 201 cm, inv.nr. 71,9 x 201 cm

Kunstwerk van de maand

Kleuren tegen oogziektes

Dit twee meter lange schilderij beeldt de huizen aan de Handelskade in Willemstad op Curaçao af. De in allerlei verschillende stijlen opgetrokken huizen zijn in 1817 in diverse kleuren gesausd, omdat artsen dachten dat men oogziektes zou krijgen van het weerkaatsende zonlicht op de witte gevels. Sinds 1997 staan ze op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Over de maker Erik Daniel Brusse (1952, Den Haag) is weinig bekend. Is Brusse in Willemstad geweest of schilderde hij naar een foto? De voorstelling klopt min of meer met de werkelijkheid, zij het dat de kleuren van de panden en de opschriften een eigen interpretatie zijn.

Lees de blog

Onderzoek musea en energieprijzen

Stijgende energieprijzen worden voor veel erfgoedorganisaties problematisch. Erfgoed Gelderland initieerde daarom een onderzoek om te inventariseren waar de grootste problemen ontstaan en hoe ondersteund kan worden bij het vinden van oplossingen. Het Landelijk Contact van Museumconsulenten en de RCE zetten dit onderzoek ook landelijk uit. Zo wordt een breder beeld verkregen van de situatie en mogelijke gevolgen. Musea kunnen meehelpen aan het onderzoek door een vragenlijst in te vullen. Dat kan tot 24 september.

Nieuwe reeks publicaties over conserveren schilderijen

In samenwerking met de stichting Cultuur Inventarisatie en SRAL – The Conservation Institute publiceert de RCE in 2022 zes brochures over het conserveren van schilderijen op doek en paneel. Deze publicaties zijn gemaakt voor conservatoren die op de hoogte willen blijven van de snel veranderende technieken die gebruikt worden binnen hun werkveld. De brochures Dirt and Dirt Removal en Varnish Removal zijn gereed. De andere vier volgen later dit jaar.

Naar de enquête

Naar de publicaties

Buurtbewoners hebben vlaggen en makelaarsborden opgehangen met reproducties van Henkes' werk

Henkes in beeld

Tijdens de Wereldhavendagen in Rotterdam opende Staatssecretaris Gunay Uslu 'Boulevard Katendrecht', een evenement van de Stichting Henkes en Verhalenhuis Belvédère. De aanleiding was de publiekspremière van de documentaire ‘Kijken, alsmaar stil kijken’ van filmmaakster Deborah van Dam. De documentaire vertelt over het leven en werk van Dolf Henkes (1903-1989). Tegelijkertijd opende de tentoonstelling ‘Havenkinderen’ in Verhalenhuis Belvédère. Daar zijn ruim 60 werken van Henkes uit de collectie van de RCE te zien tot januari 2023.

De artistieke nalatenschap van Dolf Henkes bevindt zich in de Rijkscollectie RCE en bestaat uit 3535 werken. Het gaat om honderden werken op papier, tientallen schilderijen, zijn schildersezel en schilderkist, boeken, brieven, foto’s, een collectie etnografica en documentatie. Alle werken van Henkes kunnen in bruikleen worden genomen.

Tentoongesteld uit de Rijkscollectie RCE

Steeds meer musea en niet-museale instellingen weten de Rijkscollectie RCE te vinden voor bruiklenen. Dit najaar zijn werken uit de collectie bijvoorbeeld te zien in:

Vrouwenpalet 1900-1950, Museum de Wieger en Dr8888, 9 juli t/m 20 november, 7 bruiklenen. Vanaf 24 december ook in de Kunsthal Rotterdam
Baksteen | Brick, KAdE, Amersfoort, 10 september t/m 7 januari, 9 bruiklenen
De nieuwe vrouw, Singer Laren, 13 september t/m 7 januari, 3 bruiklenen
Wim Oepts en de schilders van het zonnige Zuiden, Museum Jan, Amstelveen, 30 september t/m 12 februari, 11 bruiklenen

Ik wil meer weten over bruiklenen

De Erfgoedmonitor: feiten en cijfers over collecties en musea

In de Erfgoedmonitor presenteert de RCE feiten en cijfers over cultureel erfgoed op landelijk, provinciaal of regionaal niveau. Op het gebied van collecties en musea biedt de website onder andere gegevens over het aantal musea in Nederland, het aantal objecten in musea en de financiering van musea. Ook is er aandacht voor specifieke thema’s zoals digitalisering. De gegevens maken waar mogelijk trends en ontwikkelingen in de tijd zichtbaar. De meeste gegevens worden verzameld samen met de Museumvereniging en het CBS, en door onderzoek van de RCE.

Lezen, kijken, luisteren

In mei verscheen nummer 3 in 2022 van het Tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
De gemeenschap als integraal onderdeel van het museum. Interview met Dieuwertje Wijsmuller. Zij ging op zoek naar de werking van de uitgangspunten van het Verdrag van Faro in de museale sector.
Plastic-expert en oud RCE collega Thea van Oosten schreef recent Properties of Plastics: A Guide for Conservators, uitgegeven bij de Getty Conservation Institute.
De Arts Council England presenteerde in augustus een nieuwe handreiking voor Engelse musea, met richtlijnen, best practices en case studies op het gebied van verzoeken tot teruggave van objecten in museumcollecties.

Overig nieuws

#Askamuseum
Sinds 2010 is op Twitter Ask a Curator Day een welbekend fenomeen. Dit jaar wordt het evenement breder gemaakt: op 14 september vindt Ask a Museum Day plaats. Musea worden aangemoedigd mee te doen en kunnen een social media pakket downloaden.

Oproep Europees Erfgoedlabel
Erfgoedlocaties met een bijzondere symbolische waarde voor Europa maken kans op toekenning van het Europees Erfgoedlabel. Dit jaar vindt opnieuw een nominatieronde plaats om het netwerk van de nu al zestig locaties uit te breiden. Heeft uw erfgoedlocatie een bijzondere rol gespeeld in de Europese geschiedenis en cultuur of bij de Europese integratie? Lees dan meer over de richtlijnen en aanmeldprocedure op de website van DutchCulture.

Nieuwe museumdefinitie
Na jaren voorbereiding, wereldwijde consultatie en internationale inspraak is de nieuwe museumdefinitie tot stand gekomen. Deze werd vastgesteld tijdens de 26th ICOM General Conference in Praag (22-28 augustus 2022). Daarmee is de bestaande definitie uit 2007 aangepast aan de veranderende wereld waarin musea werken. De aftrap voor de Nederlandse vertaling wordt gegeven tijdens het Museumcongres op 6 en 7 oktober.