| Opgravingen van nederzettingen binnen de context van 'Malta' hebben inmiddels talloze (mogelijke) deposities aan het licht gebracht. In de rapportages worden deze in rituele termen geduid. ‘Het rituele’ is van belang omdat het de kans biedt om fysieke fenomenen in het archeologische bodemarchief te verbinden met de betekenisvolle leefwereld van vroegere samenlevingen.
In het recent verschenen rapport Gewoon bijzonder. Archeologisch onderzoek naar speciale depositiepraktijken rond huis en erf (neolithicum-nieuwe tijd) zijn de 'speciale' deposities systematisch geïnventariseerd, geanalyseerd en samengebracht. | |
|
|
|---|
|
|
|
|
|---|
|
|
| Een van de kanonnen op de zeebodem ©Nautical Archaeology Society/James Clark |
| | Een team van Nederlandse en Britse maritiem archeologen, afkomstig van
de RCE, de Nautical Archaeology Society en Historic
England, heeft het afgelopen jaar gewerkt aan het identificeren van een
scheepswrak bij de kust van Eastbourne. Uiteindelijk hebben ze het schip kunnen
identificeren als het 17e eeuwse Nederlandse oorlogsschip Klein
Hollandia. Dit lukte door het verzamelen van bewijs tijdens duikexpedities met
een team van professionele en vrijwillige duikers, en door archiefonderzoek en
dendrochronologisch onderzoek (naar jaarringen in bomen) van houtmonsters. De staat van het wrak is opmerkelijk goed en kan mogelijk een schat aan
informatie geven over de bouw van 17e-eeuwse Nederlandse oorlogsschepen en de
gebeurtenissen tijdens de laatste reis van het schip.
| |
|
|
|---|
|
|
|
| | | Linker- en rechteropperarmbenen in verschillende tinten bruin en mate van verwering |
| | Tijdens
grootschalige baggerwerkzaamheden in plangebied ‘Over de Maas’ bij Moordhuizen
zijn 330 menselijke skeletresten verzameld. Constance van der Linde van Tot op
het Bot heeft dit materiaal onderzocht binnen het programma Maritiem Erfgoed
Nederland en geconcludeerd dat het om resten gaat van minimaal 35 individuen uit
zeker drie verschillende periode: vroege/midden ijzertijd, Romeinse tijd en de
vroege middeleeuwen. Het bleek mogelijk om meerdere incomplete skeletten en bijna
intacte schedels te reconstrueren. De sporen op de botten tonen aan dat het
materiaal op verschillende locaties in de rivier heeft gelegen en dat de dode
lichamen snel zijn afgedekt door water of aarde. Sporen van (wapen)geweld
ontbreken en voor geen van de individuen kon een doodsoorzaak worden bepaald. Meerdere
verklaringen voor de aanwezigheid van het menselijke materiaal zijn mogelijk.
Aanvullend onderzoek is nodig om dit helderder in beeld te krijgen.
| |
|
|
|---|
|
|
|
|
|---|
|
|
|
|
 | Sestertius Trajanus ©Diederick Habermehl |
|
| | Na jaren van onderzoek presenteren archeologen tijdens het symposium Villa Voerendaal de resultaten van de Romeinse Villa van Voerendaal in het Limburgs Museum. Op vrijdagmiddag 31 maart kunt u hier digitaal bij aanwezig zijn.
| | |
|
|
|---|
|
|
|
|
|---|
|
 | Beker van een trompet, gevonden in het wrak van de Rooswijk ©MSDS Marine |
|
| | | In 2017 en 2018 onderzocht de RCE samen met haar Britse partners Historic England en MSDS Marine het wrak van de
Rooswijk. Dit schip van de Verenigde Oost-Indische Compagnie zonk in 1740
tijdens een storm op de Goodwin Sands voor de kust van Engeland. Zo’n 3.000
objecten zijn naar boven gehaald voor verder onderzoek, waaronder delen van een
trompet. Op onze Engelstalige
website is een blog te lezen over deze
trompet, waarom dit instrument aan boord was van de Rooswijk, en wie waarschijnlijk
de vervaardiger was. | | |
|
|
|---|
|
|
|
|
|---|
|
| | | In RAM275 wordt het booronderzoek gepresenteerd dat in 2020 is
uitgevoerd in de Lionserpolder (gemeente Leeuwarden, provincie Fryslân). Het
onderzoek maakt deel uit van het meerjarige project van de RCE in het gebied. Het doel van het veldwerk was meer
informatie te verkrijgen over sporen van mogelijk oude sloten en geulen die
zichtbaar waren op remote sensing-beelden (oude en recente luchtfoto’s,
satellietbeelden en het AHN). | |
|
|
|---|
|
|
|
| | | | | Het eerste exemplaar van de publicatie Vanuit de lucht zie je meer. Remote sensing in de Nederlandse archeologie (NAR80) is uitgereikt. Jos Bazelmans (RCE) overhandigde het boek aan Willy Metz, Lide Brongers en Eelco Beukers. Willy Metz is pionier op het gebied van archeologische remote sensing, maakte vooral in West-Friesland talloze foto's en promoveerde in 1993 op dit onderwerp. Lide Brongers is de weduwe van Ayolt Brongers die tussen 1962 en 1998 als wetenschappelijk hoofdambtenaar werkzaam was bij de ROB. Hij onderkende als een van de eersten de waarde van luchtfoto’s voor het opsporen van archeologische overblijfselen. Eelco Beukers verzorgde de technische redactie van het boek. | |
|
|
|---|
|
|
|
|
|---|
|
|
|
|
| | | Het Rijk heeft een belangrijke rol in de zorg voor
maritiem erfgoed. Zonder verantwoord beheer verdwijnen namelijk de vele wrakken
die over de hele wereld verspreid liggen. Samen met partners heeft de
Rijksdienst daarom gekeken naar de verschillende stappen die nodig zijn voor
een duurzaam beheer, inclusief de verantwoordelijkheden die daarbij horen.
Hieruit zijn beleid, protocollen en een gewenste manier van werken
voortgekomen, bedoeld voor onder anderen maritiem erfgoedprofessionals, beheerders,
overheden en derden die vondsten doen. De protocollen zijn opgesteld binnen het kader
van het programma Maritiem Erfgoed Internationaal 2017-2021. | |
|
|
|---|
|
|
|
| | | | | "Maak de KNA 5.0 flexibeler zodat het mogelijk wordt om in specifieke gevallen een ‘stap’ over te slaan." "Laat de gemeente zelf de eisen van het bevoegd gezag in een PvE
opstellen, in plaats van dat aan de opdrachtgever te laten." "Zorg voor een betere overleg- en feedbackstructuur tussen specialisten, veldarcheologen, synthetiserende projectleiders én bevoegde overheden en depotbeheerders." Dat zijn enkele suggesties die tijdens de eerste Veldraadpleging op 25 januari over de nieuwe KNA werden gedaan. Een kleine tachtig archeologen namen hieraan deel, onder leiding van dagvoorzitter Mariëtte de Rooij. | |
|
|
|---|
|
|
|
|
|---|
|
|
|
|
 | Duikers onderzoeken scheepsresten in Cuba die mogelijk een relatie hebben met de vloot van Admiraal Cornelis Jol, waarvan verschillende schepen tijdens een storm in 1640 vergingen ©M.Manders/RCE |
|
| |
In de periode 2017-2021 heeft de RCE met het programma Maritiem Erfgoed Internationaal een stevige basis
gelegd voor maritiem erfgoedbeheer. Eind 2022 verscheen
het eindrapport waarin het opgezette beleid, activiteiten en
resultaten zijn beschreven. Het programma had als doelen om, in samenwerking
met partners, een effectief beheer van Nederlandse scheepswrakken in
buitenlandse wateren op te zetten en uit te voeren, de opgedane data en kennis
beschikbaar te maken voor anderen, begrip te kweken voor het verleden en ruimte
te scheppen voor verwondering. De noodzaak voor internationaal afgestemd
beleid en uitvoering daarvan is de hoeveelheid Nederlandse scheepswrakken die
over de wereld verspreid liggen.
| | |
|
|
|---|
|
|
|
|
|---|
|
 | Wirdum Dorpsaanzicht © erfgoedfoto.nl | r.j. stöver |
|
| | In het project Maatregelen zijn op enkele rijksmonumenten specifieke inrichtings- en beheermaatregelen uitgevoerd. Daarbij kunnen kennis, voorgestelde ingrepen en strategieën in de praktijk worden getoetst. De onderwerpen werden zo gekozen dat ze als voorbeeld dienen voor een grotere groep monumenten. Het project Maatregelen is onderdeel van het programma Instandhouding van Archeologische Rijksmonumenten (2018-2021). | | |
|
|
|---|
|
|
|
|
|---|
|
 | ©#Rooswijk1740-project/Michael Pitts |
|
| | | Dr. Martijn Manders is vanuit de RCE benoemd tot bijzonder hoogleraar
Underwater Archaeology and Maritime Heritage Management aan de Universiteit
Leiden. Op
17 april spreekt hij zijn oratie uit, getiteld: “Onbekend maar zeer bemind. De
noodzaak van onderwaterarcheologie en het onderzoek van maritiem erfgoed voor
onze kennis- en identiteitsvorming”. De livestream is vanaf 16.15u te volgen. | | |
|
|
|---|
|
|
|
|
|---|
|
| | | Een nieuw digitaal platform voor de archeologie, wat is dat,
hoe gaat dat eruitzien en voor wie is het?Vorig jaar september is het E-RIHS-project ‘Samen Kennis
Maken’ gestart door allerlei specialisten, archeologen en erfgoedexperts samen
te brengen. Onder
deze paraplu worden vier projecten uitgevoerd, met begeleiding vanuit de
RCE/met de RCE in een begeleidende rol. Een daarvan is in handen van de SIKB, met als doel
natuurwetenschappers en archeologen dichter bij elkaar brengen. Voor de basis
van het op te zetten digitale platform wordt er gewerkt
aan een overzicht van relevante en potentieel relevante wetenschappelijke
onderzoeksinstellingen, methoden en technieken. Tegelijkertijd wordt ook de behoefte
onder archeologen gepeild. De
contouren en inhoud van dit platform gaan zich de komende maanden steeds
scherper aftekenen. |
|
|
|---|
|
|
|
| | | | De RCE is door het ministerie van OCW gevraagd vorm te geven aan
het vervolg van Faro. En dit gebeurt opnieuw samen met het brede erfgoedveld. Staatssecretaris Gunay Uslu heeft een bedrag van 6
miljoen euro gereserveerd voor de periode 2023-2025. Dit geld is voor concrete
initiatieven die Faro verankeren in de erfgoedzorg. De Uitvoeringsagenda FaroDeel I is hiervoor de leidraad.
Het is inmiddels mogelijk om initiatieven te delen. Een
initiatief moet inhoudelijk aansluiten bij de drie richtinggevende principes en
de zestien thema's in de Uitvoeringsagenda. Een van die thema's is archeologie.
Op het prikbord van het Platform Faro kun je jouw ideeën en plannen delen, inbreng van anderen vragen en partners
zoeken. Op 22 en 24 maart zijn er digitale bijeenkomsten waarin
het proces rond de Faro-initiatieven wordt toegelicht. | | |
|
|
|---|
|
|
|
|
|---|
|
|
|
| | Op 14 april start een nieuwe Leergang ErfgoedFilosofie voor de ervaren erfgoedprofessional, die werkt op strategisch niveau en op zoek is naar meer diepgang in het erfgoedwerk. In de leergang behandel je samen met andere professionals verschillende erfgoeddilemma’s. Door tijdens de leergang te reflecteren en een visie te ontwikkelen, verruim je jouw blik op erfgoed. Er zijn nog plaatsen beschikbaar. | |
|
|
|---|
|
|
|
|
|---|
|
|
_tb.jpg?v=20230306095033 "Afb mm) tb")
